Τεύχος 8 Ιανουάριος – Φεβρουάριος – Μάρτιος 2012

Περιοδική έκδοση του Συλλόγου Γυναικών Ορμύλιας Ανδρομάχη

Έτος 3ο Τεύχος 8 Ιανουάριος – Φεβρουάριος – Μάρτιος 2012 

Διανέμεται δωρεάν

Τεύχος 8 Ιανουάριος – Φεβρουάριος – Μάρτιος 2012 by ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΟΡΜΥΛΙΑΣ ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ

ΧΕΙΡΟΜΥΛΟΙ-ΝΕΡΟΜΥΛΟΙ-ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΙ

Από τότε που ο άνθρωπος συνειδητοποίησε την αξία των καρπών της μάνας γης, οδηγήθηκε στην ανάγκη κατασκευής των μύλων. Και είναι αλήθεια πως από τα προϊστορικά κιόλας χρόνια ο μύλος διαδραμάτισε πρωταρχικό ρόλο στη ζωή του ανθρώπου. Για το άλεσμα των δημητριακών επινοήθηκαν διάφοροι τρόποι. Από το βαθούλωμα του λίθου που ως φαίνεται χρησιμοποιήθηκε για το κοπάνισμα του σιταριού, μέχρι το αρχέγονο ιγδίο (το κοινό γουδί), το χειρόμυλο, το νερόμυλο και τον ανεμόμυλο. Στην Ορμύλια τα ίχνη νερόμυλων και ανεμόμυλων είναι εμφανή.

Απομεινάρια άλλων εποχών οι νερόμυλοι που σώζονται στο ρέμα «Καπρεινίκια», μας θυμίζουν ένα σπουδαίο προβιομηχανικό πολιτισμό της ήπιας διαχείρισης των φυσικών πόρων, έναν πολιτισμό της χρηστικότητας και της αισθητικής αναζήτησης που ήκμασε για πολλούς αιώνες στην Ελληνική ύπαιθρο.

Ο νερόμυλος ή υδρόμυλος είναι μια απλή μηχανική κατασκευή που αξιοποιεί την ενέργεια του τρεχούμενου νερού βάζοντας σε κίνηση μια μυλόπετρα στηριγμένη σε περιστρεφόμενο άξονα, μέσω της ώθησης που δίνει το νερό στις φτερωτές ενός κυλιόμενου τροχού. Η περιστρεφόμενη μυλόπετρα αλέθει τα δημητριακά που απλώνονται στην επιφάνεια μιας δεύτερης σταθερά στερεωμένης και μεγαλύτερης επιφάνειας μυλόπετρα ή με μια άλλη τεχνική αλέθει πάνω στα εσωτερικά τοιχία ειδικών γουδιών (ή χαϊβανιών). Εκτός από το γνωστό τύπο νερόμυλου, του οποίου ο τροχός είναι

τοποθετημένος κάθετα, υπήρχαν νερόμυλοι με τη φτερωτή τοποθετημένη οριζόντια σε κατακόρυφο άξονα.

Η εξασφάλιση του τρεχούμενου νερού που χρειαζόταν για την κίνηση του νερόμυλου, δεν ήταν πάντα μια αυτονόητη υπόθεση, καθώς σε πολλές περιοχές το πολύτιμο αγαθό το διεκδικούσαν για αρδευτική χρήση οι ιδιοκτήτες της γης. Οι διαφορές συνήθως διευθετούνταν με τον καθορισμό συγκεκριμένων ημερών της εβδομάδας που γινόταν το πότισμα, ημέρες κατά τις οποίες οι μύλοι δεν λειτουργούσαν. Ο διακανονισμός αυτός γινόταν με απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου.

Πολλοί νερόμυλοι ήταν ταυτόχρονα και χώρος κατοικίας των μυλωνάδων. Η μέση ημερήσια απόδοση ενός νερόμυλου ήταν περί τα 200 κιλά αλεύρι, ποσότητα που συνεπαγόταν υψηλό εισόδημα για τους μυλωνάδες, οι οποίοι παρακρατούσαν για αλεστικά το 10-15% του αλευριού που άλεθαν. Συχνά όμως οι μυλωνάδες έκλεβαν τους αγράμματους γεωργούς και ο λαός έβρισκε δεκάδες παροιμίες και εκφράσεις που αναφέρονταν στους μυλωνάδες με απαξιωτικό τρόπο. Κρίσιμο στοιχείο για την εγκατάσταση ενός νερόμυλου ήταν η σωστή επιλογή της θέσης, καθώς έπρεπε να υπάρχει ικανή υψομετρική διαφορά (περί τα 7 μέτρα), ώστε το νερό να πέφτει με αρκετή δύναμη ικανή για να λειτουργεί αποτελεσματικά ο μύλος. Οι νερόμυλοι που χρησιμοποιήθηκαν στην περιοχή μας και από πληροφορίες των γεροντότερων του χωριού ήταν: «Τ’ς Βαγγελής ου μύλους» (ο οποίος σώζεται έως και σήμερα στο ρέμα Καπρεινίκια), « Του Ντραβαλιάρ’ ου μύλους», «Τ’ Κλεάνθ’ ου μύλους», «Τ’Παπαοικονόμ’ ου μύλους», «Τ’Μπούϊντα ου μύλος» και άλλοι. Λέγονταν και «Ζερβόμυλοι» γιατί ήταν στην αριστερή όχθη του ποταμού και από όλους αυτούς σήμερα υπάρχουν μόνο τα απομεινάρια. Η ύπαρξη των πολλών νερόμυλων οφείλονταν στα άφθονα νερά που πηγάζουν από τα γύρω βουνά. Οι πλούσιες πηγές της περιοχής βοήθησαν ώστε στη ρεματιά «Καπρεινίκια» να χτιστούν αρκετοί νερόμυλοι. Η ανέγερσή τους ανατρέχει σε μακρινούς χρόνους, η εγκατάλειψη, η φθορά και η μη ύπαρξη γραπτών μαρτυριών κάνουν την έρευνα για εξακριβωμένα στοιχεία εξαιρετικά δύσκολη. Το τέλος του νερόμυλου ήρθε με την εμφάνιση των μηχανικών κυλινδρόμυλων στα μέσα του 20ού αιώνα (δεκαετίες ’50-’60). Δυο τέτοιοι μηχανικοί αλευρόμυλοι ήταν στο χωριό: του Κουτσού Αθανάσιου (ή Βαβδινού) και του Χρήστου Καραγιαννίδη. Η εξέλιξη σήμανε αμετάκλητα την ώρα του τέλους για τους παραδοσιακούς μύλους. Η γραφική φιγούρα του μυλωνά έσβησε και μόνο το θρόισμα των φύλλων , το κελάρυσμα των νερών, το αηδόνι, ο κότσυφας και η μοναξιά έμειναν για να θυμίζουν αλλοτινές εποχές.

Μπορεί κανείς να βρει ακόμη και σήμερα πεταμένους και ξεχασμένους σε μια άκρη της αποθήκης ή αυλής το πιο συνηθισμένο απ’ τα είδη των μύλων, τους χειρόμυλους.

Μουσειακό είδος πλέον, ο χειρόμυλος αποτελούνταν από δυο μεγάλα κομμάτια ψαμμόλιθου (είδος ελαφρόπετρας), τα οποία τα πελεκούσαν και τα στρογγύλευαν. Αυτό λειτουργούσε με έναν απλό τρόπο: η κάτω πέτρα έμενε ακίνητη, ενώ η πάνω, προσαρμοζόμενη στο σιδερένιο άξονα της κάτω μυλόπετρας, περιστρεφόταν με το χέρι της νοικοκυράς. Με αυτόν τον τρόπο έτριβαν το καλαμπόκι και ξεχωριστά το σιτάρι, φτιάχνοντας το πλιγούρι. Το άλεσμα των δημητριακών στο χειρόμυλο ήταν αποκλειστικά γυναικεία απασχόληση. Ο Όμηρος μάλιστα αναφέρει ότι 50 γυναίκες στο ανάκτορο του Αλκίνοου και 12 στο ανάκτορο του Οδυσσέα είχαν επιφορτιστεί με την εργασία αυτή.

Εκτός όμως από τον χειρόμυλο, «ο υδρολέτης» (όπως αποκαλεί ο Στράβων τον νερόμυλο) ήρθε να συμπληρώσει και να κάνει τη ζωή του ανθρώπου πιο εύκολη. Σύμφωνα λοιπόν με τους ιστορικούς, ο αρχαιότερος νερόμυλος ήταν εκείνος του Βασιλιά Μιθριδάτη στον Πόντο.Ο νερόμυλος και ο ανεμόμυλος στάθηκαν τους τελευταίους αιώνες τα βασικά μέσα για το άλεσμα. Όπως αναφέρει και ο ιστοριολαογράφος Τ. Ζάππας, «τα υδροκίνητα και ανεμοκίνητα αυτά μέσα συνδέθηκαν στενά με τη ζωή του λαού μας, αφού του εξασφάλιζαν το άλεσμα του σιταριού, του κριθαριού και του καλαμποκιού για αρτοποίηση και διατροφή».Οι θρύλοι και παραδόσεις έχουν συνδεθεί στενά και εκφράζονται μέσα από τα τραγούδια για το γραφικό μυλωνά και το μύλο του. Ζούσε απομονωμένος μέσα στη μοναξιά και τη γραφικότητα της ρεματιάς, έχοντας συντροφιά το λάλημα των πουλιών, το κελάρυσμα των νερών, τις νεράιδες, τα φαντάσματα και τα άλλα πλάσματα της λαϊκής φαντασίας. Ο αέρας και το νερό στάθηκαν οι κινητήριες δυνάμεις των μύλων. Μ’ αυτές γύριζαν οι φτερωτές και άλεθαν οι μυλόπετρες τα γεννήματα που θα συγκόμιζε ο μόχθος του αγρότη

…………………………………………………………….

Ο ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΣ ΤΗΣ ΟΡΜΥΛΙΑΣ

Σε μικρή απόσταση πριν φτάσουμε στην Ορμύλια και λίγο βορειότερα από το λόφο του Αϊ-Λιά, στην κορυφή του υψώματος προς την αριστερή πλευρά του δρόμου βρίσκεται ο πετρόκτιστος ανεμόμυλος, στον οποίο εδώ και χρόνια έγιναν εργασίες για την αποκατάσταση και την αξιοποίησή του. Ο μύλος αυτός διασώζεται από την εποχή που η περιοχή ήταν μετόχι της Μονής Δοχειαρίου του Αγίου Όρους. Όπως γράφει ο Μ. Παπάγγελος « Αρχαιολογικά της Χαλκ/κής, Εφημ. Φως της Χαλκ/κής Φύλο 139/1983»: Τον 14^ο αιώνα, υπήρχε στην περιοχή Ορμύλια, εκτός των άλλων μετοχίων Αγ. Βασιλείου (Λαύρας), Αγ. Δημητρίου (Μ.Βατοπεδίου), Αγ. Βλάσιος (Μ.Ζωγράφου) και της Μονής Δοχειαρίου στην περιοχή του Ανεμόμυλου. Πρόκειται για κτίσμα που ανακατασκευάστηκε στα τέλη του 18^ου αιώνα. Με ύψος 6.30 μέτρα και διάμετρο 6.50 μέτρα, ανήκει στους μεγάλους ανεμόμυλους της εποχής του και η κατασκευή του πέτρινου κτίσματος είναι ιδιαίτερα επιμελημένη, με πάχος τοιχοποιίας 1.20 μέτρα στη βάση και 0.65 μέτρα στην κορυφή.

Από πληροφορίες των γεροντότερων, το 1914 υπήρχε και δεύτερος ανεμόμυλος στο λόφο του Αϊ-Λια, νότια του Ανεμόμυλου. Το 1981 ο Ανεμόμυλος περιήλθε στην κυριότητα της Κοινότητας Ορμύλιας και, ύστερα από ενέργειες που έγιναν μαζί με την 4^η Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων, κηρύχτηκε διατηρητέος και αποφασίστηκε η αναστήλωσή του. Το 1984 συντάχτηκε η πρώτη μελέτη για την αποκατάσταση του Ανεμόμυλου και το 1991 εξασφαλίστηκε το απαραίτητο κονδύλιο για την εκπόνηση ερευνητικού προγράμματος με τον καθηγητή του Α.Π.Θ. κ. Κοσμά Στυλιανίδη για την στερέωση του Ανεμόμυλου και στη συνέχεια έγινε η έναρξη των εργασιών στήριξης του λιθόκτιστου κτίσματος.

Ο Δήμος Ορμύλιας συνεχίζοντας την επίμονη προσπάθειά του, ενέταξε το 1999 τον Ανεμόμυλο στο πρόγραμμα LEADER, με το οποίο εξασφαλίστηκε η χρηματοδότηση για την ανακατασκευή του ξύλινου μηχανισμού. Οι εργασίες αυτές ξεκίνησαν μέσα στο έτος 2000 και η κύρια φάση, που αφορά την ανακατασκευή του βασικού μηχανισμού και της στέγης, ολοκληρώθηκε πριν το τέλος του 2001. Το έργο ανέλαβε η Δημοτική Επιχείρηση «ΣΕΡΜΥΛΗ» με την συνεργασία του εργοστασίου ξυλείας των αδερφών Κομπούρη και την επίβλεψη του μηχανολόγου κ. Αθανασίου Χατζηγώνα. Ολόκληρη η κατασκευή του ξύλινου μηχανισμού βασίστηκε στην αρχική μελέτη της αρχιτέκτονος Ελένης Τρεμπέλα, που είχε καταγράψει την υπάρχουσα κατάσταση το 1984. Η πρόοδος των εργασιών ανακατασκευής ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, γιατί δόθηκε μεγάλη σημασία στη χρήση των παλαιών υλικών και την εφαρμογή της παραδοσιακής τεχνολογίας, όπως αυτή προκύπτει από αντίστοιχες κατασκευές ανεμόμυλων στον Ελλαδικό χώρο και στη σχετική βιβλιογραφία. Προχωρώντας βήμα-βήμα στον ξύλινο μηχανισμό γινόταν φανερή η σοφία της παλιάς αγιορείτικης κατασκευής, σε κάθε λεπτομέρεια και η επιδεξιότητα που χρειαζόταν για την επεξεργασία του ξύλου. Ιδιαίτερο θαυμασμό προκαλεί η σκέψη, ότι οι παλιοί τεχνίτες, χωρίς τα σημερινά εργαλεία και τις ευκολίες, κατάφεραν να κατασκευάσουν τόσο σύνθετους και λειτουργικούς μηχανισμούς.

Αυτή η μακρόχρονη και επίμονη προσπάθεια ανακατασκευής εντάσσεται μέσα στα αρχικά σχέδια του Δήμου Ορμύλιας, που ξεκίνησε πριν από 20 χρόνια, θέτοντας σαν στόχο να διασώσει το ιστορικό αυτό μνημείο της περιοχής και να το επαναφέρει στη μορφή που είχε παλιά, όταν ακόμα γύρω στο 1930 λειτουργούσε και άλεθε το σιτάρι της περιοχής. Αξίζει να εκφράσουμε τα συγχαρητήριά μας στους δυο προέδρους- δημάρχους της Κοινότητας-Δήμου Ορμύλιας κ. Στεφανίδη και κ. Τσαμακδά της περιόδου 1980-2000, για την μακρόχρονη και επίμονη προσπάθεια της αναστήλωσης του μνημείου αυτού, η οποία συνέβαλλε στην αναβίωση της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας.

Τα προγράμματα όμως και οι εργασίες ολοκλήρωσης του έργου δυστυχώς σταμάτησαν. Και σαν να μην έφτασε αυτό, φέτος η κακοκαιρία και ο δυνατός άνεμος έσπασαν τη φτερωτή του ανεμόμυλου, που στέκει τώρα τσακισμένος, λυπημένος και εγκαταλειμμένος στην κορυφή του… Στη σημερινή εποχή ο Ανεμόμυλος προορίζεται να αποτελέσει ένα σημείο τουριστικού ενδιαφέροντος για την Ορμύλια και ένα χώρο που θα χρησιμεύσει για αναψυχή, εκπαιδευτικούς σκοπούς και διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων (όπως π.χ. την αναβίωση-αναπαράσταση εθίμων όπως θέρος-αλωνισμός-άλεσμα του σιταριού). Για το σκοπό αυτό όμως θα πρέπει να επισκευαστεί, να ολοκληρωθεί η ανακατασκευή του μηχανισμού στο εσωτερικό του μύλου και να διαμορφωθεί κατάλληλα ο περιβάλλων χώρος, με λειτουργία ίσως και ενός Δημοτικού Αναψυκτηρίου και κατασκευή καταλληλότερης πρόσβασης (ασφαλτόστρωσης) καθώς και χώρου PARKING, έτσι ώστε να αποτελέσουν όλα αυτά ένα σημαντικό έσοδο για τον Δήμο. Η οικονομική κρίση της χώρας μας δεν αφήνει ίσως μεγάλα περιθώρια για τη μελέτη τέτοιων εργασιών. Κάνουμε όμως έκκληση στους αρμόδιους φορείς του τόπου μας, να εξαντλήσουν όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για να συνεχιστούν και να ολοκληρωθούν οι εργασίες στον Ανεμόμυλο, έτσι ώστε να γυρίσει το συντομότερο η φτερωτή του και να αποτελέσει πόλο έλξης και το σήμα κατατεθέν της Ορμύλιας.

Εξάλλου, όλα τα παραδοσιακά μνημεία (βρύσες, πηγάδια, μύλοι) είναι σημαντικά και ενδιαφέροντα με εκείνα της αρχαιότητας και του Βυζαντίου. Ανάλογη προστασία και προβολή πρέπει να γίνεται και σ’ αυτά. Κι όμως είναι ελάχιστα γνωστά, αν όχι εντελώς άγνωστα από τους σημερινούς νέους του τόπου μας. Κι αυτό γιατί δεν τους γίνεται καμιά προβολή και ούτε ασχολήθηκε κανείς συστηματικά. Υπάρχουν διάσπαρτα στην περιοχή μας, αλλά παραμελημένα και ορφανά. Αποτελούν όμως ανεκτίμητο πολιτιστικό, επιστημονικό, τουριστικό και οικονομικό πλούτο για την περιοχή μας. Γι’ αυτό όχι εγκατάλειψη και καταστροφή!

Χρήστος Δ. Καρπέτης

…………………………………………………………

Αφιέρωμα στην Ι. Πανήγυρη των Αγίων Αποστόλων

Ο υπέροχος ύμνος της αγάπης (του Αποστόλου Παύλου)

«Εάν μιλώ όλες τις γλώσσες του κόσμου, όχι μονάχα των ανθρώπων αλλά κι αυτών ακόμα των αγγέλων και δεν έχω όμως αγάπη, έχω καταντήσει χάλκινο σκεύος, που ανόητα κι ανώφελα βουίζει, ή κύμβαλο που προκαλεί τρελό θόρυβο κι αναστάτωση».

«Και εάν έχω προφητικό χάρισμα και ξέρω σε βάθος όλα τα μυστήρια και γνωρίζω τα πάντα με κάθε λεπτομέρεια και είμαι πάνσοφος και παντογνώστης, και εάν έχω την πιο δυνατή πίστη που θα μπορούσε ποτέ κανείς να έχει, τέτοια πίστη δηλαδή που να μπορώ και βουνά ακόμα να μετακινώ, και δεν έχω όμως αγάπη, είμαι ένα τίποτα».

«Και εάν δώσω ό,τι έχω και δεν έχω για να θρέψω τους φτωχούς, κι αν ακόμη θυσιάσω την ίδια μου τη ζωή πέφτοντας στη φωτιά για να γίνω ολοκαύτωμα, εάν δεν έχω αγάπη, δεν κερδίζω τίποτα».

«Η αγάπη δέχεται τους άλλους με τα ελαττώματά τους, τους συγχωρεί, είναι γεμάτη ανεκτικότητα, επιείκεια, πραότητα και υπομονή, συμπεριφέρεται με καλοσύνη και εντιμότητα, είναι πρόθυμη να εξυπηρετήσει και να βοηθήσει τους άλλους, γίνεται ωφέλιμη και ευεργετική, η αγάπη δεν ζηλεύει, η αγάπη δεν καυχιέται και δεν φέρεται με αυθάδεια και θράσος, η αγάπη δεν φουσκώνει από υπερηφάνεια και αλαζονεία».

«Δεν κάνει τίποτα το άσχημο, δεν συμπεριφέρεται άπρεπα ή άσεμνα, η αγάπη δεν κινείται με εγωιστικά ελατήρια ή υπολογισμό, δεν σκέπτεται συμφεροντολογικά, δεν θέλει να γίνεται το δικό της, η αγάπη δεν έχει απαιτήσεις από τους άλλους, δεν επιβάλλει τις απόψεις της, αλλά σέβεται την ελευθερία των άλλων, δεν επιδιώκει τη δικαίωσή της, η αγάπη δεν ζητάει με πείσμα το δικό της, η αγάπη δεν εκνευρίζεται, δεν θυμώνει, δεν οργίζεται, δεν εξάπτεται εύκολα, δεν είναι οξύθυμη, δεν αγανακτεί, η αγάπη δεν βάζει με το νου της το κακό, δεν σκέπτεται πονηρά ή με καχυποψία, δεν θυμάται το κακό που της έκαναν και δεν σκέπτεται να εκδικηθεί, δεν φαντάζεται άσχημα πράγματα για τους άλλους».

«Δεν χαίρεται με την αδικία και το ψέμα, ακόμη κι αν αυτό εξυπηρετεί τα δικά της συμφέροντα. Αντίθετα, χαίρεται όταν επικρατεί ή αλήθεια».

«Η αγάπη σκεπάζει όλα τα ελαττώματα του πλησίον, τον δικαιολογεί σε όλα, τον καλύπτει πάντοτε, η αγάπη ποτέ δεν αφήνει να διαρρεύσει εις βάρος του κακή φήμη, γιατί δεν θέλει τον εξευτελισμό του, η αγάπη ποτέ δεν αποκαλύπτει τα μυστικά των άλλων, ποτέ δεν εκθέτει τους άλλους αλλά τους προστατεύει, ποτέ δεν προδίδει τον πλησίον και δεν μαρτυράει τα σφάλματά του, η αγάπη ποτέ δεν κακολογεί, η αγάπη ποτέ δεν κουτσομπολεύει, ποτέ δεν ανέχεται ν’ ακούσει δυσάρεστα σχόλια για το αγαπημένο πρόσωπο».

«Η αγάπη πιστεύει πάντα το καλό για τους άλλους, σχηματίζει πάντα ευνοϊκή και καλή γνώμη για τον πλησίον, η αγάπη είναι απονήρευτη, η αγάπη ελπίζει πάντοτε πως ο άλλος θα διορθωθεί, πως θα τον φωτίσει ο Θεός».

«Η αγάπη υπομένει τα πάντα, χωρίς να γογγύζει, χωρίς να διαμαρτύρεται, χωρίς να παραπονιέται».

«Η αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει, ποτέ δεν χάνεται, ποτέ δεν αλλοιώνεται, είναι αιώνια…»

«Τώρα, στην παρούσα ζωή, μένουν η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη, αυτά τα τρία. Από αυτά τα τρία όμως, το πιο σπουδαίο είναι η αγάπη!»

Επιμέλεια: Μαρία Μαστροκώστα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Φέτος ο Σύλλογος Γυναικών θα βρεθεί και πάλι στις εορταστικές εκδηλώσεις για την Ι. Πανήγυρη των Αγίων Αποστόλων (29 Ιουνίου). Αυτή τη φορά όμως, όχι με την πώληση αντικειμένων χειροτεχνίας, αλλά με ούζο και μεζέδες. Ανήμερα της γιορτής, μετά την εκκλησία, οι γυναίκες του Συλλόγου θα κεράσουν όλο τον κόσμο που θα τιμήσει με την παρουσία του το σημαντικότερο πανηγύρι της Ορμύλιας.

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η

Το Σάββατο 23 Ιουνίου ο Σύλλογος Γυναικών αναβιώνει το έθιμο του «Παρακαμιού» στην κεντρική πλατεία, στις 8.ΟΟ το απόγευμα, με μουσική, χορό, κεράσματα και «φωτιές».

Παράλληλα, θα λειτουργεί Έκθεση Ζωγραφικής στα γραφεία του Συλλόγου. Τα έργα είναι της ομάδας χειροτεχνίας που λειτούργησε την χειμερινή περίοδο υπό την επίβλεψη της κ. Φυλλιώς Βέκη.

Η Βιβλιοθήκη μας

Παρ’ όλο που για δυο χρόνια δεν έχει γίνει καινούργια αγορά βιβλίων, υπάρχουν πολλά βιβλία που περιμένουν αναγνώστες και αρκετά δεν έχουν διαβαστεί ακόμη. Μερικές προτάσεις:

Σελίν: «Ταξίδι στην άκρη της νύχτας»

Μάρω Βαμβουνάκη: «Έρωτας: το γελοίο και το δέος»

Cesave Pavese: «Το ωραίο καλοκαίρι»

Άλκη Ζέη: «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα»

Κάθριν Μακ Μαχόν: «Η κόρη του αλχημιστή»

Σουζάνα Ταμάρο: «Η ψυχή του κόσμου»

Ελένη Πριοβόλου: «Το κρασί του έρωτα»

Καλή ανάγνωση!

Τ. Μανούδη

…………………………………………………………………………………………..

Οι δραστηριότητες του Συλλόγου μας

ΑΠΟΚΡΙΕΣ 2012

Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς έγινε στην κεντρική πλατεία ο αποκριάτικος χορός με τη συμβολή της Δημοτικής Αρχής, του Αγροτικού Συλλόγου και του Κυνηγετικού Συλλόγου. Και φυσικά, ο Σύλλογος Γυναικών ήταν εκεί με τις καθιερωμένες πίτες που έφτιαξαν και μοίρασαν οι γυναίκες του Συλλόγου.

Την Τσικνοπέμπτη, ο Σύλλογος μας διοργάνωσε αποκριάτικο χορό στην ταβέρνα της Βαγγελιώς. Ο χορός ήταν για όλους και πολλά ζευγάρια μας τίμησαν με την παρουσία τους, «τσίκνισαν» και πέρασαν μια όμορφη βραδιά.

ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ 8 ΜΑΡΤΙΟΥ

Ο Σύλλογος Γυναικών τίμησε την ημέρα της γυναίκας με χορό, που έγινε στην ταβέρνα Βυζαΐτη, ανήμερα της γιορτής. Μετά την ομιλία από την Πρόεδρο του Συλλόγου κ. Φούλα Παπακώστα, ακολούθησε γλέντι και λαχειοφόρος αγορά για την ενίσχυση του Συλλόγου. Η αίθουσα ήταν κατάμεστη και οι γυναίκες διασκέδασαν.

Χορευτικό Συλλόγου Γυναικών

Τον Ιούνιο ολοκληρώθηκαν τα μαθήματα παραδοσιακού χορού που γίνονταν κάθε Τετάρτη στο κλειστό Γυμναστήριο του Σταδίου Ορμύλιας. Η συμμετοχή των γυναικών ήταν ικανοποιητική και η σύσταση ενός Γυναικείου χορευτικού τμήματος, το οποίο ήταν απαραίτητο για τον τόπο μας, έγινε πραγματικότητα. Και βέβαια η εμφάνιση του χορευτικού στο 1^ο χορευτικό αντάμωμα «Άγιος Γεώργιος» επιβεβαίωσε την επιτυχία της σύστασής του. Ανανεώνουμε το ραντεβού μας για το φθινόπωρο και ευελπιστούμε στην εγγραφή νέων μελών, όχι μόνο για την αύξηση του χορευτικού τμήματος, αλλά και για την απλή εκμάθηση παραδοσιακών χορών, για άσκηση και για ψυχαγωγία.

ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ 13 ΜΑΪΟΥ

Ο Σύλλογός μας για να τιμήσει την ΜΗΤΕΡΑ, διοργάνωσε άλλη μία εκδρομή στα λουτρά Πόζαρ. Οι γυναίκες πέρασαν ωραία, χαλάρωσαν για λίγο από τη ρουτίνα της καθημερινότητας προσφέροντας στον εαυτό τους ένα δώρο που δικαιωματικά τις αξίζει.

Ευχαριστούμε θερμά τις δασκάλες και τα παιδιά του Κ.Δ.Α.Π. Ορμύλιας, που χάρισαν στις μητέρες χειροποίητα δώρα (κεραμικά κηροπήγια).

ΠΑΠ ΤΕΣΤ

Ο Σύλλογός μας διοργάνωσε την Τετάρτη 30 Μαΐου ομιλία με θέμα τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και την αναγκαιότητα της ετήσιας εξέτασης των γυναικών με το τεστ Παπανικολάου. Ευχαριστούμε θερμά την μαία κ. Ελένη Μπανάβα για τις κατανοητές και πολύτιμες πληροφορίες που μας έδωσε. Η κ. Μπανάβα αναλαμβάνει δωρεάν την εξέταση, η οποία θα γίνεται στο Κέντρο Υγείας Αγίου Νικολάου κατόπιν ραντεβού στο τηλ. 2375350000.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης προσφέρθηκαν από το Δ.Σ. του Συλλόγου κεράσματα στις γυναίκες που παρακολούθησαν την σημαντική αυτή ιατρική ενημέρωση.

Η εφημερίδα μας

Η έκδοση της τρίμηνης περιοδικής έκδοσης του Συλλόγου μας «ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ», δεν κυκλοφόρησε τέλος Μαρτίου –όπως ήταν προγραμματισμένη- μετά από απόφαση του Δ.Σ. του Συλλόγου. Εξαιτίας της αναμφισβήτητης οικονομικής κρίσης, κρίθηκε απαραίτητο να εξοικονομηθούν τα χρήματα από την έκδοση της εφημερίδας για να χρησιμοποιηθούν για κάλυψη άμεσων αναγκών του τόπου μας. Η εφημερίδα πλέον θα εκδίδεται περιοδικά, μετά από απόφαση του Δ.Σ.

……………………………………………………………………………………

Φιλαρμονική Ορμύλιας

Η Φιλαρμονική Ορμύλιας, η οποία ιδρύθηκε το 2003, σταμάτησε τη λειτουργία της εξαιτίας της έλλειψης Μουσικού Διδασκάλου. Τα νέα παιδιά που είχαν κάνει εγγραφή τα τελευταία χρόνια δεν κατάφεραν την εκμάθηση των οργάνων και τα παιδιά που συγκροτούσαν την αρχική Φιλαρμονική ετοιμάζονται να αποχωρήσουν λόγω σπουδών. Μετά από ενέργειες του Προέδρου του Τοπικού Συμβουλίου κ. Αναστάσιου Σαραφίδη, προσήλθε ο δάσκαλος της Φιλαρμονικής του Δήμου Πολυγύρου να καλύψει το κενό και έτσι πραγματοποιήθηκε η συμμετοχή της Φιλαρμονικής στην περιφορά της εικόνας του Αγίου Γεωργίου, ανήμερα της γιορτής του πολιούχου μας.

Δυστυχώς, ανακοινώθηκε στα παιδιά της Φιλαρμονικής πως ο δάσκαλος μπορεί να έρχεται στην περιοχή μας μόνο ΜΙΑ!!! φορά τον μήνα, επειδή ο Δήμος Πολυγύρου δεν διαθέτει κονδύλιο για την κάλυψη των εξόδων μετακίνησής του. Έτσι όμως δεν γίνεται ικανοποιητική η εκμάθηση των παιδιών , πόσο μάλλον δυνατή η νέα εγγραφή μελών.

Η Φιλαρμονική όμως, αλλά και δραστηριότητες που απασχολούν εποικοδομητικά τη νεολαία, όπως ο αθλητισμός, το Κ.Δ.Α.Π., οι πολιτιστικές εκδηλώσεις κ.ά. δεν πρέπει για κανένα λόγο να εκλείψουν από την περιοχή μας, γιατί αποτελούν μέσο αντίστασης των νέων σε κάθε είδους αρνητικές δραστηριότητες. Εξάλλου, όπως όλοι γνωρίζουμε, τα κρούσματα ναρκωτικών στην περιοχή μας αυξήθηκαν δραματικά, καθώς και η ενασχόληση των νέων με δραστηριότητες που οδηγούν σε παραβατική και αρνητική συμπεριφορά αποτελούν γεγονός

Γι’ αυτό ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ την έγκριση του απαραίτητου κονδυλίου για την συνέχιση και βελτίωση της Φιλαρμονικής Ορμύλιας.

Τα παιδιά της Φιλαρμονικής.

Χορευτικό Αντάμωμα «Άγιος Γεώργιος»

 Την Κυριακή 22 Απριλίου 2012, στις 20:30 το απόγευμα, έγινε στην πλατεία της Ορμύλιας το πρώτο χορευτικό αντάμωμα "Άγιος Γεώργιος", με αφορμή τη γιορτή του πολιούχου του χωριού μας. Με επιτυχία στέφθηκε η πρωτότυπη αυτή εκδήλωση, στην οποία πρωτοστάτησε η νεολαία του τόπου μας. Πλήθος κόσμου μαζεύτηκε στην πλατεία του χωριού, όπου τα χορευτικά τμήματα και η υπέροχη μουσική συνοδεία από τους "Ιχνηλάτες της παράδοσης" έφτιαξαν μία πολύ όμορφη ατμό-σφαιρα. Τα κεράσματα και τα φαγητά που προσφέρθηκαν ήταν προσφορά επαγγελματιών και ιδιωτών. Άπαντες έμειναν ευχαριστημένοι από την εκδήλωση και στο μυαλό όλων είναι ήδη η ανανέωση του ραντεβού για του χρόνου και έπειτα η καθιέρωση αυτού του χορευτικού ανταμώματος.
Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν η Εκκλησία της Ορμύλιας, η δημοτική αρχή της Ορμύλιας, οι πολιτιστικές ομάδες "Θ" και "Πολύτροπον", η Χορωδία της Ορμύλιας, οι αθλητικοί σύλλογοι "Δόξα" και "Αετοί", ο Κυνηγετικός σύλλογος, ο Αγροτικός σύλλογος, ο σύλλογος Ψακουδίων, ο σύλλογος "Χαβρίας", ο σύλλογος γυναικών "Ανδρομάχη", ο Φιλόπτωχος σύλλογος "Η Αγάπη" και όλοι οι σύλλογοι γονέων & κηδεμόνων της Ορμύλιας. Τα χορευτικά συγκροτήματα που καλέστηκαν και συμμετείχαν ήταν:

1) Η Χορευτική ομάδα φοιτητικών εστιών Θεσσαλονίκης (ΧΟΦΕΘ) με χορούς από την Ρωμυλία.

2) Η Ένωση Μικρασιατών φοιτητών Θεσσαλονίκης με χορούς από την Καππαδοκία.

3) Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Νέας Καλλικράτειας με χορούς από την Μακεδονία.

4) Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μεταμόρφωσης με χορούς από την Θράκη.

5) Η Χορευτική Ομάδα Συλλόγου Γυναικών Γοματίου με χορούς από την Μακεδονία.

6) Η Χορευτική Ομάδα Συλλόγου Γυναικών Ορμύλιας με χορούς από τα Νησιά.

7) Τα Παιδικά χορευτικά τμήματα του Πολιτιστικού και Πνευματικού Κέντρου του Δ.Δ Ορμύλιας.

Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στην νεολαία του τόπου μας για την πρωτοβουλία, τη διοργάνωση και την ένθερμη υποστήριξη της εκδήλωσης αυτής, καθώς και σε όλους τους φορείς που συμμετείχαν. Να μην ξεχνάμε πως η Παράδοση και η πολιτιστική κληρονομιά, αυτή η συσσωρευμένη πείρα αιώνων που καταξιώθηκε μέσα στην ιστορία και μεταδόθηκε από γενιά σε γενιά με τη μίμηση, τη συνήθεια, με τον προφορικό, αλλά και το γραπτό λόγο, δεν πρέπει να εκλείψει από τη ζωή μας.

Με την διατήρηση των παραδοσιακών εκδηλώσεων και την αναβίωση των ξεχασμένων εθίμων, όπως ο «Παρακαμιός», επιδιώκουμε επίσης να δώσουμε μια νέα πνοή στους κυριότερους χώρους της Ορμύλιας, ένας από τους οποίους είναι και η κεντρική μας πλατεία. Η πλατεία αυτή αποτελούσε την πιο νευραλγική της θέση, την καρδιά της. Μιας καρδιάς που χτυπούσε σύμφωνα με τις χαρές και τις λύπες των κατοίκων της, τους καημούς και τα προβλήματά τους, τους αγώνες και τις αποφάσεις τους. Δυστυχώς, όμως, τα τελευταία χρόνια η καρδιά αυτή άρχισε να χάνει τον παλμό και τη δύναμή της. Γι’ αυτό ελπίζουμε ότι οι παραδοσιακές και πολιτιστικές εκδηλώσεις θα αποτελέσουν ζωοδότρα επέμβαση και ανάσα πνοής συντελώντας στην ανάνηψή της.

Σκοπός λοιπόν όλων των Συλλόγων και φορέων θα πρέπει να είναι η συνεργασία, έτσι ώστε να παντρέψουμε την Παράδοση με τη διασκέδαση και τη σύγχρονη εποχή, όχι στηριζόμενοι στην άγονη προγονοπληξία, αλλά στη θέσπιση νέων πολιτιστικών θεσμών και σύγχρονων δράσεων που βασίζονται όμως σε πολύτιμα στοιχεία της ιστορίας μας. Απαραίτητη βέβαια προϋπόθεση η προσαρμογή τους στην εκάστοτε κοινωνική πραγματικότητα και η δημιουργική αξιοποίησή τους.

Αναμφισβήτητα, η αφύπνιση των νέων και η ενεργή συμμετοχή τους θα αποτελέσει το συνδετικό κρίκο των γενεών, αλλά και την αφετηρία για νέες δημιουργίες. Αλλά και η γνώση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του τόπου μας θα μεταλαμπαδεύσει αξίες που δοκιμάστηκαν στους αιώνες, θα προσφέρει πρότυπα για μίμηση και θα κληροδοτήσει ηθικές αξίες καθώς και σεβασμό στα μεγάλα ιδανικά. Κυρίως στις μέρες μας, που ο πολιτισμός και η Παράδοση δοκιμάζονται και απειλούνται με αφομοίωση και μελλοντική εξαφάνιση εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης, του «Καλλικράτη» και της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, κρίνεται απαραίτητη η ανάγκη της διατήρησης της πολιτιστικής μας ιδιαιτερότητας.

Να μην εγκαταλείψουμε λοιπόν τον κόσμο της Παράδοσης, η οποία περιέχεται στην πραγματικότητα της ζωής μας. Θα ήταν ασυλλόγιστος ακρωτηριασμός και στένεμα των οριζόντων μας να εξουδετερώσουμε τα στοιχεία του πνευματικού εαυτού μας που βρίσκονται σε επαφή και ανταπόκριση μαζί του. Γι’ αυτό οφείλουμε να ανατρέχουμε, να αξιοποιούμε τα καλύτερα στοιχεία της, να διαμορφώνουμε το παρόν και να προδιαγράφουμε με σιγουριά το μέλλον.

……………………………………………………………………………………………

ΕΧΕΙΣ ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ;

Όταν κάποιος πάει στο μικροβιολόγο για να κάνει εξέταση αίματος, συνήθως ανησυχεί για τη χοληστερίνη του. Κι αν δυστυχώς συμβεί η τιμή της να βρεθεί υψηλή, τότε επέρχεται ο…πανικός! Ξεκινά τότε έναν «αγώνα δρόμου» για να τη «ρίξει», χωρίς συχνά να έχει σαφείς οδηγίες για το πώς θα το πετύχει. Αυτό συμβαίνει γιατί η χοληστερίνη είναι το πιο γνωστό από τα λιπίδια του αίματος που έχει συνδεθεί άμεσα με τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Εκτός όμως από τη χοληστερίνη, με τα καρδιαγγειακά προβλήματα σχετίζονται και τα τριγλυκερίδια, όταν βρεθούν «ανεβασμένα». Οι οδηγίες που ακολουθούν είναι ξεκάθαρες και πρακτικές, έτσι ώστε να μπορέσει κανείς να ρυθμίσει τις τιμές των λιπιδίων στο αίμα του με ψυχραιμία, υπομονή και επιμονή.

Η χοληστερίνη μπορεί να είναι υψηλής πυκνότητας (HDL) και χαμηλής πυκνότητας (LDL). Ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει την HDL ως «καλή» χοληστερίνη και την LDL ως «κακή». Η HDL είναι η καλή γιατί, όσο πιο υψηλή είναι, τόσο λιγότερο κινδυνεύει το άτομο από καρδιαγγειακά συμβάντα (αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, έμφραγμα μυοκαρδίου, ανεύρυσμα αορτής ή περιφερική αγγειοπάθεια). Το αντίθετο συμβαίνει με την LDL.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

1^η Κατηγορία: Εδώ εντάσσονται οι αναστρέψιμοι παράγοντες, αυτοί δηλαδή στους οποίους μπορούμε να επέμβουμε. Μιλάμε για το κάπνισμα, την παχυσαρκία, την άσκηση και το στρες.

2^η Κατηγορία: Περιλαμβάνει τους μη αναστρέψιμους παράγοντες, αυτούς δηλαδή που δεν εξαρτώνται καθόλου από μας. Τέτοιοι παράγοντες είναι το οικογενειακό και προσωπικό ιστορικό, η ηλικία, το ανδρικό φύλο και η εμμηνόπαυση.

Πόσο κινδυνεύουν οι γυναίκες: Οι γυναίκες διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιοπάθειας, για το λόγο ότι έχουν χαμηλότερα τριγλυκερίδια και υψηλότερα επίπεδα HDL χοληστερίνης από τους άνδρες. Μετά την εμμηνόπαυση όμως τα πράγματα αλλάζουν. Στις γυναίκες ο ρυθμός αύξησης του κινδύνου για καρδιοπάθεια μεγαλώνει εντυπωσιακά με την ηλικία. Στο εγγύς μέλλον οι ειδικοί αναμένουν οι περιπτώσεις καρδιοπάθειας στις ηλικιωμένες γυναίκες να αποκτήσουν τη μορφή επιδημίας. Οι γυναίκες, όσο ακόμη είναι νέες, όσο βρίσκονται δηλαδή στην προεμμηνοπαυσιακή φάση, δεν πρέπει να επαναπαύονται, αλλά να πάρουν σοβαρά υπόψη όλους τους παράγοντες κινδύνου που διατρέχουν από κάποια ηλικία και μετά. Γενικά πάντως, αυτό που ισχύει είναι ότι, όταν σε μια γυναίκα αυξηθούν τα τριγλυκερίδια, αυτή κινδυνεύει περισσότερο από έναν άνδρα που παρουσιάζει τις ίδιες τιμές τριγλυκεριδίων.

Οδηγίες για τη ρύθμιση των λιπιδίων:

Κάπνισμα. Διακοπή ή μείωση του καπνίσματος. Αποφυγή του παθητικού καπνίσματος.

Άσκηση. Ενδείκνυται η αερόβια άσκηση για τουλάχιστον ½ ώρα, 3-5 φορές την εβδομάδα. Η καθιστική ζωή και η υποτονικότητα δεν έχουν θετικά αποτελέσματα στη μείωση των τιμών των λιπιδίων. Η άσκηση αυξάνει σημαντικά την HDL και μπορεί να μειώσει την ολική χοληστερίνη έως 10-15 μονάδες.

Η σωστή διατροφή. Είναι ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας από αυτού που πρέπει και μπορεί να ελέγξει κάποιος. Με τη δίαιτα το βάρος μπορεί να επανέλθει στο φυσιολογικό, να ρυθμιστεί η πίεση, να μειωθούν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και φυσικά να πέσουν τα λιπίδια και να ανέβει η HDL. Γι’ αυτό λοιπόν:

Ρυθμίστε το βάρος σας. Η ενέργεια (θερμίδες) που πρέπει να παίρνει κανείς καθημερινά καθορίζεται έτσι ώστε να χάσει βάρος αργά και σταθερά, για να μπορέσει να το διατηρήσει και φυσικά για να μην αποκτήσει επιπλέον στρες από την προσπάθεια. Εκείνα που παίρνουμε υπόψη μας για τον καθορισμό της ενεργειακής απόδοσης της δίαιτας είναι η φυσική δραστηριότητα του ατόμου, η ηλικία και το φύλο του. Σε καμία όμως περίπτωση πάντως δεν προτείνουμε δίαιτα ενεργειακής απόδοσης χαμηλότερης των 1500 θερμίδων.

Σχεδιάστε τη δίαιτά σας. Στη σύνταξη του διαιτολογίου φροντίζουμε να διατηρήσουμε την ισορροπία εξασφαλίζοντας το 15% της ημερήσιας ενέργειας από πρωτεΐνες, το 30% από λίπος και το υπόλοιπο 55% από υδατάνθρακες. Η κάλυψη των πρωτεϊνικών αναγκών γίνεται κυρίως από ψάρι (1 φορά την εβδομάδα), πουλερικά χωρίς πέτσα (1 φορά την εβδομάδα) και πιο αραιά από κόκκινο κρέας (1 φορά στις 10-15 μέρες). Περιορίζουμε τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα και προτιμάμε αποβουτυρωμένα. Πολύ καλές πηγές πρωτεϊνών είναι τα όσπρια, τα οποία πρέπει να καταναλώνουμε 2-3 φορές την εβδομάδα.

Προσοχή στα λίπη. Προτιμάμε αποκλειστικά ελαιόλαδο, που είναι μονοακόρεστο και έχει απόλυτα θετική επίδραση στη ρύθμιση των λιπιδίων του αίματος. Απαγορεύονται τα ζωικά λίπη που είναι κορεσμένα και ελέγχουμε αυστηρά την ημερήσια πρόσληψη χοληστερίνης, η οποία δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 300 χιλιοστόγραμμα την ημέρα. Γι’ αυτό μειώνουμε στο ελάχιστο τα αυγά, τα τυριά και τα θαλασσινά.

Ο ρόλος των υδατανθράκων. Το διαιτολόγιο βασίζεται κυρίως στα δημητριακά, στα λαχανικά και στα φρούτα. Αποφεύγουμε τη ζάχαρη και τα γλυκά. Φροντίζουμε ιδιαίτερα να προσλαμβάνουμε ικανοποιητικές ποσότητες φυτικών ινών, γιατί δεσμεύουν το λίπος και τη χοληστερίνη των τροφίμων και –καθώς αποβάλλονται- τα συμπαρασύρουν και εμποδίζουν τον οργανισμό να τα απορροφήσει. Στους υδατάνθρακες χρειάζεται μεγάλη αίσθηση του μέτρου. Τα σταθερά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα καθώς και η μείωση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων εξαρτώνται κυρίως από αυτούς.

Το αλάτι, ο καφές και το οινόπνευμα. Και τα τρία αυτά είδη έχουν να κάνουν με την υψηλή αρτηριακή πίεση. Το οινόπνευμα σχετίζεται και με τα τριγλυκερίδια. Μειώνουμε λοιπόν το αλάτι και τον καφέ και από τα οινοπνευματώδη προτιμούμε το κόκκινο και το λευκό κρασί. Το κρασί, όταν βέβαια συνοδεύει μεσογειακά πιάτα (με δημητριακά και ζαρζαβατικά) και δεν υπερβαίνει τα 2 ποτηράκια την ημέρα, δρα ευεργετικά στην καρδιαγγειακή λειτουργία.

Περιορίστε Προτιμήστε

Τα ολόκληρα αυγά Μόνο τα ασπράδια τους

Τα λιπαρά τυριά Μόνο αυτά που έχουν λίπος λιγότερο από 10%

(κότατζ,μυζήθρα, σόγιας)

Τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα Τα αποβουτυρωμένα ή τα ημιαποβουτυρωμένα

Τους χυμούς Τα φρούτα με το φλούδι

Τις βραστές πολτοποιημένες σαλάτες Τις φρέσκιες πράσινες σαλάτες

Τις σάλτσες και τις σος Το ξύδι ή το λεμόνι

Το ψωμί πολυτελείας Το ολικής άλεσης ψωμί

Τα αρτοσκευάσματα πολυτελείας Τα ολικής άλεσης

Τα λιπαρά γλυκά Τα νηστήσιμα, τα ζελέ, τα γλυκά του κουταλιού

Τα παγωτά Τις γρανίτες

Το κόκκινο κρέας Τα πουλερικά και το κουνέλι

Τα ραφιναρισμένα δημητριακά Τα μη αποφλοιωμένα

Το βούτυρο και την κρέμα γάλακτος Μόνο το ελαιόλαδο

Τους αλατισμένους ξηρούς καρπούς Τους ανάλατους με το φλούδι

Τις πίτσες και τις τάρτες Τις χορτόπιτες

Κνιέγκινιτς Μπράνισλαβ Ειδικός Γενικής Ιατρικής

Για τη δίψα νερό ή αναψυκτικά;

Η αίσθηση της δίψας είναι το σήμα του εγκεφάλου που μας ειδοποιεί ότι το αίμα και τα άλλα υγρά του σώματος είναι πολύ συμπυκνωμένα. Όταν πίνουμε νερό, το αίμα αραιώνει, αποκαθίσταται η ισορροπία του οργανισμού και η δίψα περνάει γρήγορα. Αντίθετα, τα αναψυκτικά, τα οποία εκτός των άλλων περιέχουν και ζάχαρη, είναι ήδη συμπυκνωμένα, χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αφομοιωθούν και επομένως δεν ξεδιψάμε ικανοποιητικά. Και επιπλέον, τα μεταλλικά άλατα, όπως το νάτριο και το κάλιο που χάνονται με τον ιδρώτα, δεν αντικαθίστανται, αφού η περιεκτικότητα των αναψυκτικών σε αυτά είναι πολύ χαμηλή.

…………………………………………………………………………………………………..

Ηλίανθος φωτεινός σαν τον ήλιο

Ο ηλίανθος ή ηλιοτρόπιο έχει χαρούμενα και φωτεινά λουλούδια. Εντυπωσιακά, σαν μια μεγάλη μαργαρίτα, παρακολουθούν την τροχιά του ήλιου όλη την ημέρα. Έχει πάρει το όνομά του όχι μόνο από την ομοιότητά του με τον ήλιο, αλλά κυρίως επειδή η ανθοταξία του, που συνθέτει αυτό το γιγαντιαίο λουλούδι, τον ακολουθεί και στρέφεται προς αυτόν κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Το φυτό είναι ετήσιο, αυτοφυές της Βορείου Αμερικής. Το καλλιεργούσαν οι Ινδιάνοι για τη διατροφική αξία του αλλά και τις χρήσεις του στην ιατρική. Έτρωγαν τους ξερούς σπόρους αλλά και ολόκληρο το άνθος, ενώ τους σπόρους και τα κίτρινα πέταλα τα χρησιμοποιούσαν και για βαφή. Έχει ανοιχτοπράσινα φύλλα και τριχωτούς βλαστούς – στην κορυφή τους βγαίνει το πρώτο λουλούδι. Πρόκειται για σύνθετα άνθη που αποτελούνται από τα σκούρα καφέ ανθίδια του κέντρου και τα περιφερειακά, που είναι συνήθως κίτρινα.

Η καλλιέργεια. Είναι φυτό χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις. Θέλει έδαφος σχετικά γόνιμο, με καλή αποστράγγιση και θέσεις με ήλιο. Μπορείτε να σπείρετε απ’ ευθείας στη μόνιμη θέση τους σπόρους, σε βάθος 5 εκ. με 40 εκ. απόσταση μεταξύ τους. Σε γλαστράκια 25 εκ. μπορείτε να σπείρετε δύο σπόρους και να τους μεταφυτέψετε αργότερα στην οριστική τους θέση. Η εποχή της σποράς είναι ο Απρίλιος και ο Μάιος –το φυτό ανθίζει δυο με τρεις μήνες αργότερα. Κατά την ανάπτυξή τους, τα φυτά χρειάζονται συχνό πότισμα και αραιές λιπάνσεις. Αποφύγετε αζωτούχα λιπάσματα, γιατί θα δημιουργείται φύλλωμα σε βάρος της ανθοφορίας.

Μικρά μυστικά: Για παρτέρια του κήπου προτιμήστε ποικιλίες- νάνους όπως η teddy bear, που φθάνουν τα 25 εκ. Για συνεχή παραγωγή, πρέπει να σπέρνετε συστηματικά σπόρους κάθε 2-3 εβδομάδες. Για να έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής στο βάζο, κόψτε τα λουλούδια νωρίς το πρωί, αφού έχει εξατμιστεί η υγρασία από πάνω τους και δεν έχουν ανοίξει ακόμη καλά. Στη συνέχεια, βάλτε τα σε χλιαρό νερό για να το απορροφήσουν πιο εύκολα. Όταν τα φυτά είναι νεαρά γίνονται εύκολα στόχος των σαλιγκαριών. Καθώς μεγαλώνουν και οι βλαστοί τους γίνονται τριχωτοί, ο κίνδυνος απομακρύνεται.

Μικρές ιδέες – Μεγάλες λύσεις

• Για να μην έχουν τα πλαστικά σκεύη ίχνη από σάλτσα ντομάτας, αλείψτε το σκεύος με ελαιόλαδο πριν το γεμίσετε με τη σάλτσα ντομάτας ή με το φαγητό που περιέχει σάλτσα ντομάτας.
• Αν σας περισσέψει σάλτσα ντομάτας, μπορείτε να την αδειάσετε σε παγοθήκες και να τη βάλετε στην κατάψυξη. Όταν θα χρειαστείτε ξανά, μπορείτε να αποψύξετε όση σάλτσα θέλετε για μία ή περισσότερες μερίδες.
• Αν συνηθίζετε να ετοιμάζετε μόνες σας τη μαρμελάδα του χειμώνα, σας χρειάζεται μια πολύτιμη συμβουλή: για να μην κολλήσει η μαρμελάδα στην κατσαρόλα, την ώρα που τη βράζετε, προσθέστε ένα ποτηράκι άσπρο κρασί.

……………………………………………………………………….

Η νεαρή κάνει μαθήματα για να πάρει δίπλωμα οδήγησης και ρωτάει το δάσκαλο:

• Πόσα θα μου χρειαστούν ακόμα για να το πάρω;
• Περίπου τρία.
• Τι; Μόνο τρία μαθήματα;
• Όχι μαθήματα, αυτοκίνητα!!!

…………………………………………………………………..

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ

Σπιτικό παγωτό

Χτυπάμε 1 κουτί σαντιγί σκόνη με γάλα σύμφωνα με τις οδηγίες και το βάζουμε στο ψυγείο να σταθεί. Χτυπάμε σε μεταλλικό μπολ 1 μεγάλο ΝΟΥΝΟΥ, 1 κουτί ζαχαρούχο γάλα και 2 βανίλιες. Αν θέλουμε παγωτό σοκολάτα, αντί για βανίλιες, προσθέτουμε ένα κουτί μικρό Μερέντα και ενώνουμε τα υλικά. Τέλος προσθέτουμε και την κρύα σαντιγί και βάζουμε το παγωτό στην κατάψυξη.

Επιμέλεια: Ελένη Σαπουντζή

ΛΙΚΕΡ ΤΣΕΡΥ

1 κιλό βύσσινο, 1 κιλό ζάχαρη, 1 κιλό κονιάκ, 1 βερίκοκο, 1 γιαρμά, γαρίφαλο και κανέλλα ξύλο

Τα βάζουμε στον ήλιο για 2 μήνες το καλοκαίρι και προσθέτουμε το κονιάκ για 20 μέρες.

Επιμέλεια : Ελένη Σαπουντζή

ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΤΗΣ ΓΙΑΓΙΑΣ

Φανουρόπιτα

Υλικά: 2 φλιτζάνια νερό, 2 φλιτζάνια ζάχαρη, 2 φλιτζάνια λάδι, 1 κουταλάκι γαρίφαλα σε σκόνη, 1 κουταλάκι κανέλα σε σκόνη, 1 κουταλάκι σόδα, 1 κιλό αλεύρι

(Προαιρετικά) 1 φλιτζάνι ξανθές σταφίδες, 1 φλιτζάνι καρυδόψιχα, 1 ποτηράκι χυμό πορτοκάλι, 1 ποτηράκι λικέρ ή μπράντι, ζάχαρη άχνη

Ανακατέψτε μαζί όλα τα υλικά, ώστε να γίνει το μείγμα πηκτός χυλός. Ρίχνετε σε λαδωμένο και αλευρωμένο ταψί. Αν χρησιμοποιήσετε τις σταφίδες, πρέπει πρώτα να τις πλένετε και να τις αλευρώσετε πριν τις προσθέσετε στο μείγμα. Ψήνετε σε μέτριο φούρνο, μέχρι να ροδίσει η επιφάνεια και να στεγνώσει το εσωτερικό της πίτας (βάλτε ένα μαχαιράκι που θα βγει στεγνό). Μόλις την βγάλετε από το φούρνο, πασπαλίστε την με ζάχαρη άχνη.

ΑΝΕΚΔΟΤΟ

Τα παλιά τα χρόνια στην Ορμύλια. Μια ζεστή καλοκαιρινή μέρα στην πλατεία. Δεν υπάρχει πουθενά άνθρωπος. Είναι όλοι στα σπίτια ή στη δουλειά. Ένας Λουκοβίτης πλησιάζει τον μπαρμπα- Νικόλα, που βρίσκεται ξαπλωμένος σε μια κουρελού κάτω απ’ το πλατάνι και τον ρωτά: - Ε, μπάρμπα, ξέρ’ς τι ώρα είνι; Δίπλα στον μπαρμπα- Νικόλα είναι η αγελάδα του. Πιάνει αυτός τα μαστάρια της με το ένα χέρι, φαίνεται να τα ζυγίζει και απαντά: «Δύο και τέταρτο».

Ο Λουκοβίτης που βλέπει ότι ο μπάρμπας δεν έχει ρολόι, απορεί. Προχωρά πιο κάτω σ’ ένα μπακάλικο και διαπιστώνει ότι ο μπάρμπας του είπε την ακριβή ώρα. Η απορία του μετατρέπεται σε θαυμασμό όταν την επόμενη μέρα επαναλαμβάνεται η ίδια σκηνή, αλλά στις τρεις και είκοσι. Δεν κρατήθηκε το άνθρωπος και ρωτάει: «Καλά, ρε μπάρμπα, πώς καταλαβαίνς τι ώρα είνι όταν ζγιάιζ τα μαστάρια;

-Δε τα ζγιάζου βρε κουσβέ, τα παραμιρνώ για να διω του ρουλόι τ’ς εκκλησίας!!!

Αύγουστος είναι…

Ο όγδοος μήνας του χρόνου και ο τελευταίος του καλοκαιριού με πολλές λαϊκές ονομασίες, όπως Συκολόγος, επειδή μαζεύουμε τα σύκα, Πεντεφάς ή Τραπεζοφόρος. Εξαιτίας της αφθονίας των φρούτων και των καρπών συνηθίζουμε να λέμε: «Αύγουστε καλέ μου μήνα, να’ σουν δυο φορές το χρόνο». Ο Αύγουστος στην αρχαία Ελλάδα ονομαζόταν Ματαγειτνιών, ενώ οι Λατίνοι τον αποκαλούσαν σεξτίλις (sextilis), γιατί ήταν ο έκτος μήνας του χρόνου. Για να τιμήσουν τον αυτοκράτορα Αύγουστο, θετό γιο του Ιουλίου Καίσαρα, στις 29 ημέρες που είχε ο μήνας, προστέθηκαν οι δύο που λείπουν από τον Φεβρουάριο, για να μην υστερεί σε διάρκεια από τον Ιούλιο, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στον Ιούλιο Καίσαρα. Στο Βυζάντιο, ο μήνας Αύγουστος ήταν ο τελευταίος του έτους και η τελευταία του μέρα ονομαζόταν Κλειδοχρονιά. Ίσως γι’ αυτό και ο λαός θεωρούσε τον Αύγουστο αρχή του χειμώνα: « Από Αύγουστο χειμώνα κι από Μάρτη καλοκαίρι».

Σύμφωνα με παλιές δεισιδαιμονίες, οι έξι πρώτες μέρες του Αυγούστου, οι «Δρίμες» όπως ονομαζόταν, θεωρούνταν επικίνδυνες γιατί συνέβαιναν καταστροφές. Γι’ αυτό ο Αύγουστος πήρε και το όνομα Δριμάρης. Επίσης οι 12 πρώτες ημέρες του μήνα λέγονταν «μερομήνια» (μέρα και μήνας), επειδή πίστευαν πως προαναγγέλλουν τον καιρό για όλους τους μήνες. «Η Πέμπτη του Αυγούστου άνεφος και ο Μάης άβροχος».

Ακόμη και σήμερα όμως, ο Αύγουστος θεωρείται ο βασιλιάς του καλοκαιριού. Λαμπερό όσο ποτέ, ανατέλλει πίσω από τους λόφους και πάνω από τη θάλασσα το μεγαλύτερο και πιο ερωτικό φεγγάρι του χρόνου, το Αυγουστιάτικο φεγγάρι. Μας μαγεύει και μας κάνει να ξαναβρίσκουμε τη χαμένη μας ρομαντική διάθεση. Λένε πως όποιος δεν έχει δει την πανσέληνο του Αυγούστου να καθρεφτίζεται στα νερά των ελληνικών θαλασσών, χάνει πολλά. Κι εγώ πάλι που την έχω δει τόσες και τόσες φορές, γιατί δεν την χορταίνω;

Πολλές οι γιορτές του μήνα: Μεταμόρφωση του Σωτήρος (6/8 μία από τις 12 Δεσποτικές εορτές του χρόνου, που τα παλαιότερα χρόνια γίνονταν η προσκομιδή των πρώτων σταφυλιών στην εκκλησία για ευλογία), Αγ. Τριαντάφυλλου (8/8), Κοίμηση της Θεοτόκου (15/8), Αγ. Γεράσιμου (16/8), Απόδοση Κοιμήσεως της Θεοτόκου (23/8), Κοσμά του Αιτωλού (24/8), Αγ. Φανουρίου (27/8), Αποτομή κεφαλής Προδρόμου-νηστεία (29/8), Αγ. Αλεξάνδρου (30/8) και Κατάθεση Τίμιας Ζώνης της Θεοτόκου (31/8). Κυρίως όμως ο Αύγουστος κρατά τα σκήπτρα του καλοκαιριού, επειδή είναι ο μήνας της Παναγιάς και στα μέσα του δεσπόζει η γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, η οποία γιορτάζεται με λαμπρότητα σ’ όλα τα πέρατα του Ελληνισμού. Με κάνει να νοσταλγώ το λευκό λινό φόρεμα, τα προσκυνήματα στη Χάρη της, τις γυναικείες φωνές να ψάλλουν τον Παρακλητικό Κανόνα και τα πανηγύρια που γίνονται σε όλη την Ελλάδα, με τα κεφάτα συγκροτήματα να παίζουν δημοτική μουσική και τους πανηγυριώτες να χορεύουν παραδοσιακούς χορούς.

Αυτό το μήνα, ακόμη κι αν δεν έχουμε χάσει κάτι-όπως παλιά απαιτούσε το έθιμο-, είναι μια καλή ευκαιρία να φτιάξουμε την παραδοσιακή πίτα του Αγίου Φανουρίου, την παραμονή της γιορτής του που στην ουσία είναι αφιερωμένη στη μητέρα του και πρέπει να χρησιμοποιούμε πάντα μονό αριθμό υλικών. Το γιατί δεν το ξέρω, ξέρω όμως ότι, αν προσθέσω και τα προαιρετικά υλικά, γίνεται ένα υγιεινότατο και εκπληκτικό γλυκό. (Τη συνταγή θα τη βρείτε στις συνταγές της γιαγιάς). Επίσης αυτό το μήνα πλημμυρίζουν τους αγρούς οι λεβάντες με τα μικρά μωβ ανθάκια τους. Είναι η εποχή να μαζέψουμε λεβάντα, να την αποξηράνουμε και να τη χρησιμοποιήσουμε για να αρωματίσουμε με τρόπο μοναδικό και φυσικό τα συρτάρια, αλλά και τα γλυκά μας.

Το τέλος του καλοκαιριού μας βρίσκει-τους περισσότερους τουλάχιστον- χορτάτους στα μάτια με το μπλε σε όλους τους τύπους, από το γαλάζιο του ουρανού, μέχρι το σκούρο της βαθιάς θάλασσας. Επιπλέον, με φορτισμένες τις μπαταρίες για τον νέο, δύσκολο χειμώνα και τη σχολική χρονιά. Η ραστώνη όμως του καλοκαιριού υποχωρεί στο πανανθρώπινο –κατά Αριστοτέλη - ένστικτο της μάθησης, καθώς ο μέγας αυτός Μακεδόνας Πανεπιστήμων διετύπωσε την αναντίρρητη αλήθεια ότι ο άνθρωπος «φύσει του ειδέναι ορέγεται». Αλλά και οι τυχεροί που θα ταξιδέψουν στα νησιά ή και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας όπως στην πανέμορφη Χαλκιδική μας, ας αναφωνήσουν πως ναι, ζούμε στην ωραιότερη χώρα του κόσμου!!!

Μαρία Μαστροκώστα

Υπεύθυνες συντονισμού και εκτύπωσης: Μαστροκώστα Μαρία

Βασίλα Ελευθερία Παυλούδη Ακριβή